Współorganizatorami konwoju były związki zawodowe z Brazylii (CSP-Conlutas), Francji (Union Syndicale Solidaires), Włoch (ADL Cobas), Litwy (G1PS), Polski (OZZ Inicjatywa Pracownicza) oraz kampania Workers’ Aid (Int.) z Austrii. Partnerem konwoju po stronie ukraińskiej była organizacja Ruch Socjalny, a odbiorcą dostarczonych towarów Niezależny Związek Zawodowy Górników (który zrzesza również pracowników i pracownice branży metalurgicznej) z miasta Krzywy Róg. Ładunek został dostarczony z Warszawy do Lwowa, skąd następnie siłami strony ukraińskiej został przetransportowany do Krzywego Rogu.

Idea konwoju

Od początku imperialistycznej agresji Rosji na Ukrainę, ukraińskie związki zawodowe i organizacje społeczno-polityczne uczestniczą w działaniach samopomocowych, wsparciu ludności cywilnej i osób uciekających z terenów okupowanych i przyfrontowych. Osoby reprezentujące te środowiska wstąpiły również do jednostek obrony terytorialnej. Jedną z takich organizacji jest Ruch Socjalny, z którym Inicjatywa Pracownicza utrzymuje regularny kontakt (publikujemy nawzajem swoje materiały, wspólnie monitorujemy wpływ wojny na sytuację społeczną w obydwu krajach, wydaliśmy wspólne stanowisko w sprawie wzrostu cen mieszkań w Polsce i w Ukrainie, planujemy dalsze wspólne działania). Warto zaznaczyć, że już w marcu i kwietniu osoby z Inicjatywy Pracowniczej i zaprzyjaźnionych środowisk jeździły do Ukrainy z dostawami żywności, leków i sprzętu technicznego.

Pomysł zorganizowania konwoju wyszedł od brazylijskiego związku zawodowego CSP-Conlutas i francuskiego związku Union Syndicale Solidaires, a inspiracją były konwoje humanitarne organizowane w latach 90. przez międzynarodowy ruch pracowniczy do Tuzli w ogarniętej wojną Bośni. Z założenia, i wtedy i teraz, zarówno organizatorem, jak i odbiorcą pomocy miał być zorganizowany ruch pracowniczy, a dostawa miała trafić bezpośrednio do potrzebujących.

Krzywy Róg (Kryvyi Rih) to ważny ośrodek przemysłu wydobywczego złóż rudy żelaza i metalurgicznego w centralnej Ukrainie. Jest to centrum Zagłębia Krzyworoskiego, zwanego w skrócie „Krywbasem”. Głównym inwestorem w mieście i regionie jest globalny gigant Arcelor Mittal. Miasto stanowi ważne centrum zorganizowanego ruchu pracowniczego. W latach 2020 i 2021 w tutejszych zakładach odbyła się seria strajków i demonstracji wspieranych Ruch Socjalny i inne organizacje społeczne. Od wybuchu wojny, Krzywy Róg także miejsce pobytu uchodźców wewnętrznych (głównie z regionu okupowanego Chersonia i z mniejszych miejscowości przyfrontowych). Jak podają lokalne władze, przez Krzywy Róg łącznie przeszło ponad 100 tyś. osób wewnętrznie przesiedlonych, a około 50 tyś. nadal pozostaje w mieście. Yuri Samoilov, lokalny przewodniczący Niezależnego Związku Zawodowego Górników poinformował, że ponad 3 tyś. członków związku zawodowego zaciągnęło się do sił oporu (lokalnych jednostek obrony terytorialnej lub regularnej armii). Obecnie miasto znajduje się w odległości 60 km od linii frontu.

Konwój zgodnie z wytycznymi przesłanymi przez członków pracowniczego ruchu oporu z Krzywego Rogu priorytetowo potraktował wysyłkę artykułów pierwszej potrzeby z myślą o uchodźcach i uchodźczyniach z terenów okupowanych i przyfrontowych takich jak żywność dla dzieci (w tym niemowląt), gotowe dania oraz żywność długoterminowa. Drugą grupą towarów był sprzęt techniczny niezbędny na terenach przyfrontowych oraz wyzwolonych spod okupacji: spalinowe generatory elektryczne, akumulatory, power banki, baterie słoneczne, odzież robocza, , śpiwory, rękawice i inne środki niezbędne w sytuacji krytycznego niedoboru żywności, energii elektrycznej lub ogrzewania.

Rozładunek we Lwowie

W dniu 30 kwietnia delegacje poszczególnych organizacji związkowych oraz przedstawiciele i przedstawicielki Niezależnego Związku Zawodowego Górników wspólnie rozładowały przywieziony sprzęt techniczny oraz żywność w magazynie Ruchu Socjalnego we Lwowie, co udokumentowane zostało wspólnym zdjęciem z wykonanym na miejscu banerem „Pracownicza pomoc dla Ukrainy! Niech żyje opór pracowniczy!”.

Wymiary wojny

1 maja nasza czteroosobowa delegacja (Szymon Ignatowicz, Ignacy Jóźwiak, Magda Malinowska, Paweł Nowożycki) uczestniczyła w zorganizowanej przez Ruch Socjalny z okazji Międzynarodowego Dnia Solidarności Ludzi Pracy konferencji „Wymiary wojny”.

Konferencja odbyła się w Miejskim Pałacu Kultury im. Hnata Chotkiewicza . Samo miejsce miało wymiar symboliczny. Pałac został zbudowany w 1934 przez pracowników różnych narodowości w 1934 r. dla pracowniczej, politycznej i kulturalnej działalności. W 1936 r. odbył się tam Zjazd Pracowników Kultury w Obronie Wolności i Postępu kongres antyfaszystowski z udziałem przedstawicieli i przedstawicielek środowisk polskich, ukraińskich i żydowskich.

W tym roku oprócz zagranicznych delegacji w konferencji brało udział około 30 ukraińskich działaczy i działaczek, w tym związkowców ze Niezależnego Związku Zawodowego Górników i w Krzywym Rogu, Niezależnego Związku Pracowników Kolei, Związku Zawodowego Operatorów Żurawi we Lwowie, organizacji kobiecej „Warsztat Feministyczny”, organizacji zajmującej się prawami uchodźców „Work Safe” oraz organizacji Ruch Socjalny, która zorganizowała to wydarzenie.

Konferencja dotyczyła różnych aspektów wojny, takich jak reforma prawa pracy, wpływ wojny na osoby z problemami psychicznymi, sytuacja kobiet, sytuacja osób starszych, międzynarodowy dług Ukrainy i konieczność jego anulowania, migracje oraz dostawa pomocy humanitarnej na tereny przyfrontowe oraz okupowane. Jednym z gorąco dyskutowanych tematów było zaangażowanie klasy pracującej w zbrojny opór. Związkowcy z Krzywego Rogu przedstawili na żywo relację (w formie wideokonferencji) na temat samoorganizacji zbrojnej pracowników w ich mieście, położonym 60 km od rosyjskich wojsk. Bardzo ważnym elementem była również relacja młodego ukraińskiego działacza socjalistycznego, członka organizacji Ruch Socjalny, który w mundurze obrony terytorialnej i z bronią w ręku wysłał nam video-przesłanie o międzynarodowej solidarności pracowniczej.

Innym obliczem wojny jest sytuacja na terenach znajdujących się pod rosyjską okupacją wojskową lub na linii frontu. Związkowiec z kolej ukraińskich opisał dramatyczną sytuację w okolicach Chersonia, gdzie ludność, zwłaszcza w okolicznych małych miejscowościach, nie ma stałego dostępu do żywności, leków i opieki medycznej, a na posterunkach kontrolnych wrogiej armii pada ofiarą wymuszeń. Z Kijowa połączył się z nami na żywo wolontariusz i pielęgniarka opowiadając o sytuacji w szpitalach i ośrodkach leczenia osób niepełnosprawnych w stolicy, gdzie bombardowania w połączeniu z brakiem pracowników służby zdrowia i opieki społecznej oraz środków medycznych tworzą katastrofalny scenariusz.

Wreszcie omawiano sytuację uchodźców, zarówno tych przebywających na terenie kraju, jak i w krajach sąsiednich. Istnieją setki doniesień o handlu ludźmi, czy to do pracy w warunkach niebezpiecznych, czy do prostytucji.

Link do strony Konwoju Pomocy Pracowniczej dla Ukrainy (ENG): [LINK]

Ignacy Jóźwiak, Paweł Nowożycki